Alle Pekelleden zijn individueel en als band lid van de BUMA/Stemra. Velen zien deze belangenorganisatie, mede door de negatieve berichtgeving in de media, als een lastige club om rekening mee te houden. Voor ons, auteurs en componisten is het de enige manier om ons werk te beschermen. Hoe ons werk wordt beschermd is afhankelijk van het gebruik. Een uitvoering van een werk wordt bijvoorbeeld heel anders geadministreerd dan het opnemen op cd of het plaatsen van een filmpje op youtube. Veel uitvoerenden zijn zich niet bewust van alle haken en ogen van de auteurswet en mijden de confrontatie uit angst voor financiele repercussie. Dit is onnodig en ongewenst. Shantykoren zijn doorgaans lid van Shanty Nederland. Via deze landelijke organisatie wordt afdracht gedaan voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk. Dit is niet hetzelfde als een BUMA lidmaatschap, hetgeen niet uitsluit dat sommige shantymannen individueel auteur/componist en lid van BUMA/Stemra kunnen zijn. Het geld dat Shanty Nederland leden betalen is dus voor gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk door derden. Het geeft hen de mogelijkheid van gebruik in de openbare ruimte. Er zijn wel een aantal richtlijnen verbonden aan uitvoeringen en ander gebruik. We doen een poging de meest in het oog springende weetjes hier te ontsluiten.
Boven alles staat dat de auteur en componist of diens erven beslissen over auteursrechten op hun werk. Derhalve is het vooral netjes om hen om toestemming te vragen voordat het werk wordt gebruikt. Het is niet altijd makkelijk om een auteur of componist te achterhalen. Als niet is te achterhalen wie de schrijvers zijn, valt het niet mee toestemming vragen. BUMA biedt een titelcatalogus met inzage in veel auteursrechtechtelijk beschermd werk.
Zeventig jaar na het overlijden van de schrijver of componist vervalt het auteursrecht over zijn/haar aandeel. Buma/Stemra beschermt Pekel's rechten bij gebruik door TV en Radio, internet, gebruik door derden, etc.
Hieronder drie verschillende toepassingen van auteursrecht:
UITVOERINGEN VIA BUMA
Jouw liedje voor iemand zingen in de openbare ruimte is leuk. Andermans liedje zingen is mogelijk net zo leuk. En wat let je? Elke uitvoerder hoort wel te betalen voor uitvoeringen van auteursrechtelijk beschermd werk. Als je dat niet wilt, moet je je eigen liedjes schrijven en uitvoeren. Iets wat wij ten zeerste toejuichen! Want dan komt echt de creatieve aap uit de mouw. Dan kunnen we echt zien wie het in zich heeft. Overigens imiteren is niet per definitie fout. Het is van alle tijden. Maar als je dit doet, doe het dan met respect. Vraag zo mogelijk toestemming aan de auteur/componist en verwittig BUMA van je uitvoeringen. Meestal kan dit door eens per jaar een titellijst op te sturen. Meldt op de titel de componist/auteur. Leden van Shanty Nederland betalen een afgesproken bedrag om dit te mogen doen. Het kost de gebruiker dus niets extra om keurig opgaaf te doen. Pas wanneer opgaaf is gedaan, krijgt de auteur/componist van BUMA een klein bedrag (centen) per uitvoering. Niet veel dus, maar als een liedjes door tientallen koren, tientallen keren per jaar worden uitgevoerd, worden centen tientjes. Zo zien wij iets terug voor onze input.
GELUIDSDRAGERS VIA STEMRA
Bij het maken van een geluidsdrager zoals een cd, dvd of sticky worden alle formaliteiten afgehandeld via Stemra en niet BUMA. Ook hierbij is het vragen van toestemming van de auteur/componist voor gebruik de eerste te passeren horde. Soms wordt toestemming niet verleend. Zo hebben wij voor het project met Shantykoor Rotterdam, "Houten Schepen en IJzeren Mannen" toestemming gevraag voor het gebruik van de muziek van een nummer van Jacques Brel. Na een lange onderhandeling met de nazaten van Brel werd besloten dat de tekst die wij hadden geschreven, onvoldoende aansloot bij de aard van het oorspronkelijke lied. Toestemming werd geweigerd! Jammer, maar dat is het voorrecht van de rechthebbende. Nogmaal, Pekel geeft bijna altijd toestemming voor het gebruik van haar eigen werk. Als de toestemming is verkregen, moet voor de persing plaats vindt een bewijs van licentie worden verkregen. Vaak loopt dit via perserij of intermediair. Persing kan alleen plaatsvinden als Stemra dit document heeft afgegeven. Met dit document worden alle op te nemen titels en de auteurs/componisten opgegeven. Dit leidt tot een Stemra nummer dat wordt weergegeven op de cd. Dit proces gaat regelmatig fout. Titels worden niet voorzien van de juiste auteurs en soms zelfs geplaatst in het publiek domein (DP). Per te persen cd wordt een bedrag overeengekomen met de Stemra, meestal enkele kwartjes. Daarmee zijn de auteursrechten voldaan en mag de gebruiker overgaan tot persen.
YOUTUBE EN INTERNET
YouTube biedt talloze webbezoekers een enorm aanbod aan gestreamde video’s, waarin muziek voorkomt. Maandelijks stuurt YouTube een overzicht van de in de videostreams gebruikte liedjes. Zo ziet BUMA precies hoe vaak één muziekwerk gebruikt is. Ook het gebruik van werk op het internet is auteursrechtelijk beschermd. Toch is het vaak aan de auteur/componist om misbruik op het internet op te sporen. Hierdoor kunnen zich pijnlijke situaties voordoen en ontstaat de vraag: Wie mag het wel en wie mag het niet. Gebruikers die het speciale "tarief internet" betalen aan BUMA mogen vrij gebruik maken van de diensten.
